Слова «гуру» (गुरु) паходзіць ад «гу» (цемра) і «ру» (святло) у сваім першапачатковым санскрыце. Гуру вучыць рассейваць цемру невуцтва святлом сапраўдных ведаў. Выступаючы з берагоў Галілеі, Ісус прадэманстраваў гэта, навучаючы з такім уплывам, што гэта адчувалася нават праз 1900 гадоў і далёка ў Індыі праз яго ўплыў на Махатму Гандзі.
Гандзі і Нагорная пропаведзь Ісуса
У Англіі, праз 1900 гадоў пасля нараджэння Ісуса, малады студэнт юрыдычнага факультэта з Індыі, цяпер вядомы як Махатма Гандзі (ці Махандас Карамчанд Гандзі), атрымаў Біблію. Калі ён прачытаў вучэнне Ісуса, вядомае як
Нагорная пропаведзь, ён распавёў пра яго…
«Нагорная пропаведзь, якая кранула прама маё сэрца». М. К. Гандзі, «Аўтабіяграфія АБО Гісторыя маіх эксперыментаў з праўдай». 1927, с. 63
Вучэнне Ісуса пра «падстаўленне другой шчакі» дало Гандзі разуменне старажытнай індуісцкай канцэпцыі непрычынення шкоды і незабойства. Пазней Гандзі ўдасканаліў гэтае вучэнне, ператварыўшы яго ў палітычную сілу ў «Сацьяграху» — яго негвалтоўным прынцыпе несупрацоўніцтва з брытанскімі кіраўнікамі. Некалькі дзесяцігоддзяў «сацьяграхі» прывялі да незалежнасці Індыі ад Вялікабрытаніі ў асноўным мірным шляхам. Усё гэта выклікала вучэнне Ісуса.
Дык чаму ж вучыў Ісус?
Jesus’ Sermon on the Mount
Пасля выпрабаванняў д’яблам Ісус пачаў вучыць. Яго самае доўгае пасланне, запісанае ў Евангеллях, называецца Нагорнай пропаведдзю. Прачытайце поўную пропаведзь, асноўныя моманты якой прыведзены тут. Затым мы звернемся да Майсея для больш глыбокага разумення.
Ісус вучыў наступнаму:
21 Чулі, што сказана было продкам: “Не забівай”, а хто заб’е, будзе асуджаны. 22 А Я вам кажу, што той, хто дарэмна гневаецца на брата свайго, будзе асуджаны; а хто скажа брату свайму: “рака”, – будзе асуджаны радай, а хто скажа: “дурны”, – будзе асуджаны агнём пякельным.
23 І таму, калі панясеш ахвяру сваю на ахвярнік, а там прыпомніш, што брат твой мае нешта супраць цябе, 24 дык пакінь ахвяру тваю каля ахвярніка, і ідзі перш пагадзіся з братам тваім, і тады, прыйшоўшы, прынясеш ахвяру тваю.
25 Пагадзіся з супраціўнікам тваім хутчэй, пакуль ты з ім у дарозе, каб выпадкам не аддаў цябе супраціўнік суддзі, а суддзя не аддаў цябе слузе, і каб не быў ты кінуты ў вязніцу. 26 Сапраўды кажу табе: не выйдзеш адтуль, пакуль не аддасі апошняга квадранта.
Пералюб
27 Чулі, што сказана: “Не чужалож”? 28 А Я вам кажу, што кожны, хто глядзіць на жанчыну, прагнучы яе, ужо яе зчужаложыў у сэрцы сваім. 29 Бо калі тваё правае вока горшыць цябе, вырві яго ды адкінь ад сябе; бо лепш табе, каб згінуў адзін з членаў тваіх, чымся ўсё цела тваё сышло б у пекла. 30 І калі правая твая рука горшыць цябе, адрэж яе ды адкінь ад сябе; бо лепш табе, каб згінуў адзін з членаў тваіх, чымся ўсё цела тваё сышло б у пекла.
Развод
31 Сказана таксама: “Хто пакіне жонку сваю, хай дасць ёй разводны ліст”. 32 А Я кажу вам: кожны, хто пакідае жонку сваю, акрамя як з прычыны яе распусты, выстаўляе яе на чужаложства. І той, хто жэніцца з ёю, чужаложыць.
Клятвы
33 Чулі яшчэ аб тым, што было сказана продкам: “Не парушай прысягі, але выконвай сваю прысягу перад Госпадам”. 34 А Я кажу вам, каб вы зусім не прысягалі, ані небам, бо яно ёсць пасад Божы, 35 ані зямлёю, бо яна – падножжа ног Яго; ані Ерузалімам, бо ён – горад вялікага Валадара. 36 Ані таксама сваёй галавой не прысягай, бо ты не можаш аніводнага воласа зрабіць белым або чорным. 37 Хай жа тады слова ваша будзе: “так – так”, “не – не”. А што звыш таго, гэта ад ліхога.
Вока за вока
38 Чулі вы, што сказана было: “Вока за вока, зуб за зуб?” 39 А Я кажу вам: не праціўцеся злому; а калі б хто ўдарыў цябе ў правую шчаку тваю, настаў яму і другую. 40 І таму, хто хоча з табой судзіцца і кашулю тваю ўзяць, аддай яму і плашч. 41 І калі б хто цябе змушаў ісці з ім мілю, ідзі з ім дзве. 42 Дай таму, хто просіць у цябе; і не ўхіляйся ад таго, хто жадае ў цябе пазычыць.
Любоў да ворагаў
43 Чулі вы, што сказана было: “Любі блізкага свайго і ненавідзь ворага твайго”. 44 А Я кажу вам: любіце ворагаў сваіх дабраслаўляйце тых, хто праклінае вас, дабро рабіце тым, што ненавідзяць вас, і маліцеся за тых, якія крыўдзяць і гоняць вас, 45 каб сталіся вы сынамі Айца вашага, Які ёсць у небе, бо Ён чыніць, каб сонца Яго ўзыходзіла над добрымі і ліхімі, і дождж пралівае над справядлівымі і несправядлівымі. 46 Калі ж вы любіце тых, што вас любяць, дык што за ўзнагароду будзеце мець? Ці ж і мытнікі не робяць таго? 47 Або калі вітаеце толькі братоў вашых, дык што асаблівага робіце? Ці ж гэтак і пагане не робяць? 48 Дык будзьце ж вы дасканалыя, як і Айцец ваш, Які ёсць у небе, дасканалы.
Евангелле паводле Мацвея 5:21-48
Нагорная пропаведзь адкрывае ўладу
Ісус вучыў, выкарыстоўваючы форму «Вы чулі, што было сказана… але Я кажу вам…». У гэтай структуры ён спачатку цытаваў Майсея, а потым пашырыў сферу дзеяння запаведзі на ўнутраныя матывы, думкі і словы. Ісус вучыў, прымаючы строгія запаведзі, дадзеныя праз Майсея, і зрабіў іх яшчэ больш складанымі для выканання!
Але што характэрна, дык гэта тое, як ён пашырыў запаведзі Майсеевага Закона. Ён зрабіў гэта, абапіраючыся на ўласныя паўнамоцтвы. Ён проста сказаў: «Але я кажу вам…» — і гэтым ён пашырыў аб’ём запаведзі. Менавіта гэтая ўлада, якую ён проста ўспрымаў, уразіла яго слухачоў.
І сталася, калі Ісус скончыў гэтыя словы, дзівіліся многія людзі з вучэння Яго. 29 Бо вучыў Ён іх, як Той, Хто мае ўладу, а не як іх кніжнікі.
Евангелле паводле Мацвея 7:28-29
Ісус вучыў як чалавек з вялікай уладай. Ранейшыя біблейскія прарокі перадавалі людзям пасланні ад Бога, але тут усё было інакш. Чаму Ісус мог вучыць так? Псальм 2, дзе
«Хрыстос» упершыню быў прадказаны як тытул, апісвае Бога, які размаўляе з Хрыстом наступным чынам.
Прасі Мяне, і Я дам табе ў спадчыну народы і на ўласнасць Табе зямныя прасторы.
Кніга Псальмаў Псальм 2:8
Бог даў Хрысту ўладу над народамі, нават да краёў зямлі. Такім чынам, як Хрыстос, Ісус прэтэндаваў на ўладу вучыць, як ён гэта рабіў.
Прарок і Нагорная пропаведзь
Насамрэч, задоўга да гэтага Майсей прадказаў прышэсце «Прарока», які будзе ўнікальным у тым, як ён будзе вучыць. Майсей напісаў
Я пастаўлю ім паміж братоў іх Прарока, падобнага табе, ды ўкладу словы Мае ў Яго вусны, і Ён скажа ім усё, што Я Яму загадаю. 19 Хто ж слоў Маіх, якія будзе прамаўляць Ён у імя Маё, не захоча слухаць, Я пакараю таго.
Кніга Паўторанага Закону 18:18-19
Навучаючы так, як Ён вучыў, Ісус выкарыстоўваў сваю ўладу як Хрыстос і спраўдзіў прароцтва Майсея пра прышэсце Прарока, які будзе вучыць з уладай Божых «словаў у сваіх вуснах». Ён быў і Хрыстом, і Прарокам.
Ісус і Майсей
Насамрэч, Ісус хацеў параўнаць і супрацьпаставіць Майсея ўсім спосабам, якім ён прамаўляў Нагорную пропаведзь. Прамаўляць гэту пропаведзь…
І, бачачы натоўпы, Ён узышоў на гару; і, калі сеў, падышлі да Яго вучні Яго;
Евангелле паводле Мацвея 5:1
Чаму Ісус пайшоў на гару? Звярніце ўвагу, што зрабіў Майсей, каб атрымаць Дзесяць запаведзяў
І сышоў Госпад на гару Сінай, на самы верх гары, і паклікаў Майсея на самую яе вяршыню. А калі ён узышоў,
Кніга Выхаду 19:20
Майсей «ўзышоў» на гару, каб атрымаць Дзесяць запаведзяў. Калі Ісус таксама «ўзышоў» на гару, ён узяў на сябе ролю Майсея. Гэта мае сэнс, бо Прарок , які павінен быў прыйсці, будзе
… Прарока, падобнага табе (Майсея)…
Кніга Паўторанага Закону 18:18
Прарок мусіў быць падобным да Майсея, і паколькі Майсей узышоў на гару, каб даць сваё вучэнне, то і Ісус рабіў тое ж самае.
Божы план прадэманстраваны ў сваёй гармоніі і адзінстве
Гэта сведчыць пра адзінства думак і намераў, якое ахоплівае больш за тысячу гадоў. Толькі адзін розум можа ахапіць такі доўгі прамежак часу — Божы. Гэта сведчыць пра тое, што гэта Яго план. Планы, якія паходзяць ад людзей, супярэчаць планам іншых людзей. Паглядзіце на мноства палітычных і эканамічных планаў, якія супярэчаць адзін аднаму. Але гэты план дэманструе адзінства і гармонію, якія прасціраюцца праз гісторыю — паказчык таго, што Боская сіла прывяла яго ў рух.
Пачатак новай эры для нас
Хоць Ісус і Майсей бралі прыклад з таго, як узыходзіць на гару, тыя, хто атрымліваў іх вучэнні, гэтага не рабілі. Ісус загадаў сваім вучням падняцца прама на гару, каб быць бліжэй да яго, калі ён сеў і вучыў. Але калі Майсей атрымаў Дзесяць запаведзяў…
сказаў яму: «Сыдзі ўніз і папярэдзь народ, каб ён не захацеў перайсці межаў, каб пабачыць Госпада, і каб не загінула вялікая колькасць яго. 22 Таксама і святары, якія прыступаюць да Госпада, хай асвяцяцца, каб Ён не ўдарыў іх».
Кніга Выхаду 19:21-22
Людзі, якія атрымлівалі Дзесяць запаведзяў, не маглі набліжацца да гары пад страхам смерці, але паслядоўнікі Ісуса маглі сядзець побач з ім на гары, калі ён вучыў. Гэта дэманстравала пачатак новай эры, якая характарызуецца блізкасцю да Бога, а не аддаленасцю ад Яго. Як тлумачыцца ў Новым Запавеце
Бо праз Яго адны і другія маем доступ да Айца ў адным Духу. 19 Дык таму вы ўжо не чужынцы і прыхадні, але суграмадзяне святых і члены сям’і Божай,
Ліст да Эфесцаў 2:18-19
Тым, як яго слухачы сядзелі разам з ім, Ісус паказаў, што цяпер для нас адкрываецца шлях стаць «членамі яго дома».
Але ў яго пасланні таксама тлумачылася, чаго ён чакае ад «членаў сваёй сям’і».
Ты і я, і Нагорная пропаведзь
Гэтая пропаведзь можа вас збянтэжыць. Як можна жыць паводле такіх запаведзяў, якія датычацца нашых сэрцаў і нашых матываў? Якім быў намер Ісуса Хрыста? Адказ мы бачым у яго заключным сказе.
Дык будзьце ж вы дасканалыя, як і Айцец ваш, Які ёсць у небе, дасканалы.
Евангелле паводле Мацвея 5:48
Звярніце ўвагу, што гэта загад, а не прапанова. Ён патрабаваў, каб мы былі дасканалымі!
Чаму?
Таму што Бог дасканалы, і калі мы павінны быць членамі Яго сям’і, то нічога меншага, чым дасканаласць, не падыдзе. Мы часта думаем, што, магчыма, проста больш добрых, чым дрэнных учынкаў будзе дастаткова. Але калі б гэта было так, і Бог дазволіў нам далучыцца да Яго сям’і, мы б разбурылі дасканаласць Яго Дома і ператварылі яго ў беспарадак, які мы маем у гэтым свеце. Гэта наша пажадлівасць, прагнасць, гнеў руйнуюць наша жыццё тут сёння. Калі мы далучымся да Яго сям’і, усё яшчэ заняволеныя гэтай пажадлівасцю, прагнасцю і гневам, то гэты дом хутка стане падобным да гэтага свету — поўным праблем, створаных намі.
Насамрэч, значная частка вучэння Ісуса была сканцэнтравана на нашым унутраным свеце, а не на знешніх цырымоніях. Падумайце, як у іншых месцах ён засяроджваецца на нашым унутраным свеце.
І казаў далей: «А што з чалавека выходзіць, тое апаганьвае чалавека. 21 Бо з нутра, з сэрца чалавека выходзяць благія думкі, распуснасць, зладзействы, забойствы, 22 чужаложства, хцівасць, нягоднасць, зайздрасць, бессаромнасць, ліхое вока, блюзненні, пыха, глупства. 23 Усё гэта ліха з нутра выходзіць ды паганіць чалавека».
Евангелле паводле Марка 7:20-23
Ідэальная сям’я для нас
Такім чынам, бездакорная ўнутраная чысціня — гэта неабходны стандарт для Яго сям’і. Бог дапусціць у сваю бездакорную сям’ю толькі «дасканалых». Але гэта стварае вялікую праблему.
Як мы трапім у гэты дом, калі мы не дасканалыя?
Поўная немагчымасць быць дастаткова дасканалымі можа прывесці нас да адчаю.
Але менавіта гэтага Ён і хоча! Калі мы губляем надзею стаць дастаткова добрымі, калі мы перастаем верыць ва ўласныя заслугі, тады мы становімся «беднымі духам». І Ісус, пачынаючы ўсю гэтую пропаведзь, сказаў:
«Шчасныя ўбогія духам,
бо іх Валадарства Нябеснае.
Евангелле паводле Мацвея 5:3
Пачатак мудрасці для нас — не адкідаць гэтыя вучэнні, бо яны нам непрыдатныя. Яны да нас прымяняюцца! Стандарт — «быць дасканалым». Калі мы дазваляем гэтаму стандарту пранікнуць у нас і разумеем, што мы на гэта не здольныя, тады мы можам быць гатовыя прыняць дапамогу, якую Ён хоча аказаць, замест таго, каб спадзявацца на ўласныя заслугі.
Гэта крок, да якога нас падштурхоўвае Яго вучэнне. Далей мы бачым, як Ісус дэманструе аўтарытэт, які меркавала Яго вучэнне.